Ga naar Nederlandse website  Go to English website

Leefstijl en voeding

Een mooie verzameling van inzichten in voeding en de ziekte van Parkinson

De relatie tussen gezond eten en gezondheid is bekend. Gezond eten kan leiden tot het verbeteren van de symptomen van de ziekte van Parkinson (zvP). Sommige onderzoeken laten zien dat gezonde voedingskeuzes modificerende effecten kunnen hebben, wat betekent dat ze de progressie van de zvP kunnen vertragen. Het veranderen van uw eetgewoonten kan lastig zijn, maar kleine aanpassingen aan uw dieet kunnen al grote voordelen opleveren.

zvP-symptomen managen met dieet

Onderzoek laat zien dat het dieet gunstig kan bijdragen om een aantal symptomen van zvP gunstig te beïnvloeden, maar het dieet kan ook gunstig werken op de bijwerkingen van de medicatie:

Schommelingen

Bij langdurig gebruik van levodopa kunnen er schommelingen ontstaan in de werkzaamheid. Het is mogelijk dat u bijvoorbeeld meer traagheid en stijfheid ervaart tegen de tijd dat u weer een nieuwe dosering moet innemen. Ook kunnen er perioden optreden waarbij u juist overmatig beweeglijk wordt.

Een aantal levodopagebruikers (Sinemet) ervaren schommelingen in de werking van het medicijn wanneer dit wordt ingenomen tegelijk met een eiwitrijke maaltijd (b.v. vlees, vis en eieren). Het is dan ook beter levodopa 30 minuten vóór of 60 minuten na de maaltijd in te nemen.

Het lichaam neemt eiwitten op dezelfde wijze op als levodopa. Eiwitten kunnen daardoor een competitie aangaan met het medicijn. De opname en de uiteindelijke werking van levodopa wordt hierdoor belemmerd. Het kan aanzienlijk schelen als u de inname van eiwitten licht beperkt en goed over de dag verdeelt. Het lichaam reageert bij ieder persoon anders, daarom is het belangrijk om de effecten van een gewijzigd eetpatroon nauwlettend in de gaten te houden.

Het beste is om de medicatie een half uur voor de maaltijd in te nemen op een lege maag. Neem levodopa niet tegelijk met eiwitrijke producten zoals melk, vla of yoghurt. Neem de medicatie bij voorkeur in met producten waar geen eiwitten in zitten, zoals water, vruchtensap of appelmoes. NB gebruik van grapefruitsap wordt ontraden.

Een eiwitherverdelingsdieet is een manier om schommelingen tegen te gaan. Verminder eiwitconsumptie vroeg op de dag. Concentreer de inname van eiwitten rond de avondmaaltijd om levodopa interferentie te minimaliseren tijdens het grootste deel van de rest van de dag. Onderzoek laat zien dat schommelingen met ongeveer 80 procent verminderen bij mensen die dit eiwitherverdelingsdieet toepassen. Zij die het meest profiteerden waren degenen die met het herverdelingsdieet in een vroeg stadium van hun zvP begonnen, vóórdat de schommelingen ernstig werden.

Ook ijzersupplementen zitten de opname van levodopa in de weg. Neem geen ijzersupplementen of multivitaminen  met ijzer binnen twee uur na inname van levodopa.

Slaperigheid overdag

Studies laten zien dat  twee tot vier kopjes koffie (met cafeïne) per dag slaperigheid overdag kunnen verminderen.

Orthostatische hypotensie

Orthostatische hypotensie is aanhoudende lage bloeddruk en duizeligheid bij het staan. Er zijn verschillende manieren om dit symptoom te verminderen:

  • Vermijd grote maaltijden, omdat ze bloed naar het spijsverteringsstelsel leiden.
  • Verhoog de hoeveelheid zout in uw dieet.
  • Verminder het alcoholgebruik.

Drink anderhalf tot twee liter per dag water, koffie of andere dranken. Als u een maatbeker gebruikt kan dat u helpen om bij te houden hoeveel u dringt gedurende de dag.

Constipatie

Als u minder dan één stoelgang per dag hebt, probeer dan:

  • meer drinken.
  • eet meer vezels, bv van fruit, groenten, bonen, volle granen, noten en zaden. Streef naar 30-40 gram vezels per dag. Kies voedingsmiddelen die vijf of meer gram vezels per portie hebben.

Cognitieve veranderingen

Veel studies hebben aangetoond dat het mediterrane dieet het risico op cognitieve stoornissen voor iedereen kan verlagen. Dit dieet is rijk aan volle granen en groenten. Het omvat ook vis, evenals kleine porties van vetarme zuivel en mager vlees, en maakt gebruik van olijfolie in plaats van boter.

Gezonde botten

Mensen met zvP hebben vaak lage bloedspiegels voor vitamine D. Vitamine D is essentieel voor sterke botten en kan ook een rol spelen bij het tegengaan van depressie en cognitieve verandering. Zorg ervoor dat uw arts uw vitamine D test. Het kan moeilijk zijn om genoeg vitamine D binnen te krijgen via het dieet. Uw arts kan supplementen aanbevelen.

Ondervoeding en gewichtsverlies

Als uw voedsel flauw smaakt, heeft u waarschijnlijk een deel van uw reukzin verloren - een bekend zvP symptoom. Om voedsel aantrekkelijker te maken, zodat u meer zin krijgt om te eten, kunt u proberen het sterker te kruiden met kruiden, specerijen en andere smaken. Als u of uw partner met zvP merkt dat er aanzienlijk gewichtsverlies optreedt, vraag dan uw arts om een verwijzing naar een voedingsdeskundige. De voedingsdeskundige kan verschillende strategieën voor het behoud van een gezond gewicht adviseren, afhankelijk van uw leeftijd en zvP symptomen.

Uw dieet en het microbioom

In de geneeskunde staat de rol van het darmmicrobioom (de bacteriën en andere micro-organismen die in het spijsverteringsstelsel leven) zeer in de belangstelling in relatie in gezondheid en ziekte.

Verschillende studies laten zien dat mensen met de zvP lage niveaus van de bacteriesoort Prevotella in hun darmen hebben. Men neemt aan dat Prevotella bacteriën gunstig zijn voor het behouden van een gezonde darmflora.

Wat u eet beïnvloedt welke bacteriën kunnen gedijen in je spijsverteringskanaal. Studies hebben aangetoond dat het eten van een mediterraan dieet, of een dieet van onbewerkte (whole-food) plantaardige (plant-based) producten , een omgeving creëert waar Prevotella en andere gezonde bacteriën kunnen gedijen. Vezels en andere componenten van volledig plantaardige voeding en prebiotica lijken gunstig te werken voor mensen met zvP.

NB het begrip “whole food” omvat meer dan alleen onbewerkte voeding. Het zijn voedingsmiddelen vrij van toevoegingen voor geur, smaak of kleur, vrij van conserveringsmiddelen. Sommige producten zijn enigszins bewerkt (wassen, pellen, snijden) maar worden zeker tot whole food gerekend. B.v. amandelsnippers, gepelde pistache noten of ananasringen.

Er is voldoende reden om te veronderstellen dat de darmflora belangrijke gevolgen kan hebben voor het toekomstige diagnostiek en de behandeling van de zvP. Analyse van de samenstelling van de darmflora in combinatie met klinische en genetische factoren zou een cruciaal element kunnen worden in de karakterisering van patiënten, waardoor meer geïndividualiseerde behandelingen van de zvP mogelijk worden. Therapeutische toepassingen op basis van de darmflora zijn mogelijk via een reeks benaderingen. Deze omvatten dieetinterventies, toepassing van nuttige bacteriën (probiotica), stoffen die de groei bevorderen van nuttige bacteriën (prebiotica), stoffen die schadelijke bacteriën (antibiotica) elimineren en overdracht van bacteriële ecosystemen.

De belangstelling voor verder onderzoek naar de verbanden tussen de darm en de hersenen bij zvP is in de laatste jaren toegenomen en zal nog een versnelde ontwikkeling doormaken die het begrip van het ziektebeeld van de zvP zal veranderen. Hoewel er een hype is, is er zeker ook hoop dat dit zich zal vertalen in verbeterde diagnostische en therapeutische benaderingen en uiteindelijk zal resulteren in ziekte-veranderende behandelingen voor parkinsonpatiënten.

 

Kan goed eten de loop van de zvP veranderen?

Wetenschappers weten veel over de moleculaire veranderingen die ten grondslag liggen aan Parkinson. U heeft misschien gehoord van alfa-synuclein, het eiwit dat klonten vormt in hersencellen, oxidatieve stress, mitochondriale disfunctie, en ontsteking. De zoektocht is intens voor therapieën die deze processen kunnen stoppen of omkeren. Kunnen voeding of dieetkeuzes iets doen om ze te veranderen of het verloop van zvP te veranderen?

Sommige laboratorium en dierlijk onderzoek suggereren dat dieet een effect zou kunnen hebben, met name plantaardige voedingsmiddelen zoals fruit, groenten, peulvruchten, noten en zaden. Elk plantaardig voedsel bevat honderden chemische stoffen genaamd fytochemicaliën. Dit zijn geen voedingsstoffen, maar stoffen die, alleen of in combinatie, invloed hebben op veel van de processen waarvan wordt gedacht dat ze betrokken zijn bij de zvP, waaronder oxidatie, chronische ontsteking, eiwitaggregatie en mitochondriale disfunctie.

Van fytochemicaliën is niet bewezen dat ze de ziekteprogressie veranderen bij mensen met zvP.  Maar een plantaardig dieet heeft bewezen voordelen te hebben voor het voorkomen van hart-en vaatziekten en het verminderen zvP symptomen, zoals constipatie en het risico van cognitieve verandering.

De beste manier om antioxidanten en ontstekingsremmende verbindingen in uw bloed en hersenen te verhogen is door het eten van planten - alle verschillende delen van hen. Kies vers, of bevroren hele voedingsmiddelen en vermijd verpakt of ingeblikt voedsel zoveel mogelijk. Er is niet één voedselmiddel dat het beste is - streef naar variatie elke dag. Zorg ervoor dat noten en zaden er onderdeel van zijn. Toevoeging van een eetlepel gemalen lijnzaad op andere voedingsmiddelen is een eenvoudige manier om uw dieet te verbeteren.

Gezond eten met zvP

Het nuttigen van een plantaardige dieet, vaak een mediterrane dieet, kan gunstig werken bij de zvP.

Voor meer informatie over voeding en Parkinson, bezoek Parkinson.org/nutrition  of lees meer over het mediterrane dieet.

Is er een aanbevolen dieet voor mensen met zvP?

Onderzoek suggereert dat het eten van een onbewerkt plantaardig dieet, rijk aan een verscheidenheid van verse groenten en fruit en rijk aan vezels, kan helpen sommige zvP symptomen te verminderen.

Moet ik biologische producten eten?

Het is aannemelijk, maar niet (juridisch) bewezen, dat de residuen van bestrijdingsmiddelen op groenten en fruit zvP kunnen beïnvloeden. Voor advies over het vermijden van voedingsmiddelen met pesticiden, download de Environmental Working Group's Shopper's Guide to Pesticides in Produce.

Kunnen supplementen helpen bij de zvP?

Mensen die laag testen op vitamine D kunnen supplementen nodig hebben. Als je een volledig plantaardig, veganistisch dieet eet, heb je vitamine B12-supplementen nodig. Andere supplementen zijn niet bewezen gunstig voor zvP. Vertel het uw arts als u supplementen gebruikt.

Moet ik gluten opgeven?

De overgrote meerderheid van mensen kan gluten zonder nadelige gevolgen eten. Het is een eiwit gevonden in sommige volkoren granen Volkorengranen zijn waarschijnlijk goed voor mensen met Parkinson vanwege de vezels en andere voedingsstoffen die ze bevatten.

Zijn probiotica goed voor zvP?

Probiotica bevatten niet de gezondheid bevorderende darmbacteriën die ontbreken bij mensen met zvP. Echter, sommige studies suggereren dat probiotica toch nuttig zijn tegen constipatie bij de zvP.

 

Eigen risico

Alle Parkinson2Beat activiteiten waar u aan meedoet, doet u mee op eigen risico.